Interview door Lien van der Leij
Minister Karien van Gennip van Sociale en Werkgelegenheid: 'Ons streven is dat 62% van alle werkenden deelneemt aan een vorm van formeel onderwijs en we zitten op 57%.'
De Minister komt met nieuwe subsidierondes voor 'een leven lang ontwikkelen'.Het kabinet onderzoekt de mogelijkheden om mensen die zich willen omscholen financieel bij te staan. 'Onorthodoxe' maatregelen zijn volgens haar nodig om personeel te krijgen voor tekortberoepen.
Het kabinet onderzoekt de mogelijkheden om mensen die aan de slag willen in sectoren met veel openstaande vacatures financieel te steunen bij hun omscholing. Nu zien mensen er vaak van af omdat zij het inkomensverlies niet kunnen opvangen.
'Als je echt naar een andere sector wilt omscholen, dan heb je vaak formele scholing nodig', zegt minister Karien van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid, CDA). 'Wat wij terugkrijgen van mensen is dat ze best wel willen, maar dat ze niet weten hoe ze een halfjaar of een jaar zonder inkomen moeten overbruggen. Daarom kijken we samen met werkgevers en vakbonden of we daar iets op kunnen bedenken.'
Van Gennip wil niet speculeren over hoe zo'n steunregeling eruit zou kunnen zien. Wel staat vast dat er 'onorthodoxe' maatregelen nodig zijn om te bereiken dat genoeg mensen zich laten omscholen naar beroepen waaraan grote behoefte is op de arbeidsmarkt, aldus de minister. Dat geldt met name voor de techniek, maar ook voor maatschappelijke beroepen als de zorg en het onderwijs.
In het voorjaar moet blijken of zo'n ondersteuningsmaatregel uitvoerbaar en effectief is en waar de financiële dekking gevonden kan worden. Die moet komen uit bestaande middelen.
Het vierde kabinet-Rutte heeft voor de komende jaren opgeteld €1,2 mrd uitgetrokken voor her-, bij- en omscholing. Als verantwoordelijk minister hamert Van Gennip samen met collega Dennis Wiersma (Onderwijs, VVD) op het belang van 'een leven lang ontwikkelen' voor het toekomstige verdienvermogen van mensen, bedrijven en de BV Nederland.
Toch vindt u dat de leercultuur in Nederland beter kan.
'Als je kijkt naar de animo voor formeel leren, doen we het op Europees niveau nog best goed. Ons streven is dat 62% van alle werkenden deelneemt aan een vorm van formeel onderwijs en we zitten op 57%, ver boven het Europees gemiddelde. Maar als het op informeel leren aankomt, de overdracht van nieuwe vaardigheden op de werkvloer, zijn wij een middenmoter. Daar zijn we gezakt van 28% enkele jaren geleden naar slechts 22% nu. Dat moet echt beter, want 91% van wat je leert, leer je gewoon op je werk.'
Waarom gebeurt dat steeds minder?
'Onderzoek door TNO laat zien dat daar drie factoren mee gemoeid zijn.
'Daarnaast is er nog de waan van de dag: het is te druk. En dat heeft weer te maken met de arbeidsmarktkrapte. Natuurlijk wordt dat gevoeld door degene die naast een lege plek zit en het nog drukker krijgt, dus nog minder tijd heeft om in zichzelf te investeren.'
Binnenkort komt u met een volgende tranche van de subsidie voor mkb-bedrijven om leren op de werkvloer te stimuleren. Daarmee is jaarlijks €48 mln gemoeid. Werkt die dan wel?
'Die loopt juist heel erg goed. Mkb-bedrijven krijgen daarmee de kans om te kijken “waar ga ik naartoe met mijn bedrijf, welke vaardigheden heb ik daar voor nodig en wat betekent dat dan voor mijn leerprogramma?”. Maar er is ook een bedrijf dat de subsidie heeft gebruikt om een e-learningtool te maken over soft skills, waardoor werknemers gewoon even op de app dingen kunnen leren.'
'Dus het zijn soms heel simpele dingen waarvoor bedrijven een aanvraag doen en soms heel structurele, waarbij bedrijven kijken welke vaardigheden in de toekomst nodig zijn. En wat ik merk als ik op werkbezoek ben, is dat als één bedrijf dat doet, hun netwerk daardoor geïnspireerd raakt. Dat is natuurlijk wat je wilt. Want uiteindelijk is het bedrijfsleven het grootste opleidingsinstituut van Nederland.'
De Academie voor Werkplekleren wil eraan bijdragen dat werkplekleren in de breedste zin van het woord, helder en succesvol op de kaart staat van Nederland.
