Dr. Jos J.M. Baeten maart’23
Het werkplekleren met inzet van leertechnologie is de afgelopen 10 jaar succesvol en in verschillende mate van intensiteit toegepast bij meer dan 65 organisaties in Nederland. De ervaringen en inzichten zijn proefondervindelijk vertaald naar een Model van Werkplekleren met Leertechnologie. Dit is methodisch onderbouwd en deels wetenschappelijk verantwoord vastgelegd en gedocumenteerd in het Handboek Leren & Ontwikkelen in Organisaties (2018, J. Baeten, hoofdstuk 13). Tevens is de benodigde leertechnologie (Leerplatform), een verzameling praktijkvideo’s en een set leer-en werkvormen ontwikkeld (SDB Academy).
Na 10 jaar ervaring, kritisch reflecteren en talloze gesprekken met degenen die bij de toepassingen zijn of waren betrokken, kan ik de balans opmaken en een aanzet geven voor een vernieuwing en versterking van het (Model van) Werkplekleren.
“Werkplekleren is het leren van en tijdens werksituaties op een manier waarbij steeds 3 stappen worden doorlopen: Verbinden met methode en de betrokkenen, Verdiepen in werksituaties en de eigen rol en Reflecteren & Praktiseren van de kennis en inzichten die men hiermee opdoet.
Het werkplekleren zoals bedoeld (zie boek, H13), brengt mensen die werken en hun organisaties daadwerkelijk in beweging. Het maakt hen zowel individueel als in teamverband sterker, stimuleert de feedback- en reflectie-cultuur en levert hogere opbrengsten voor deelnemers en betere resultaten voor organisaties op. Werkplekleren sluit goed aan bij de nieuwe manier van informatieverwerking en het gebruik van sociale media van de laatste 10 jaar.
Het toepassen van werkplekleren (zoals bedoeld) is feitelijk het aangaan van veranderprocessen: voor de deelnemers omdat het een nieuwe manier van leren die hen uit hun comfortzone haalt, voor hun leidinggevenden omdat zij er meer bij betrokken worden en voor de HR- of L&O-afdeling. Voor deze laatste vooral omdat er andere rolverdeling komt tussen alle betrokkenen en omdat het bij werkplekleren om een langlopend ontwikkelproces gaat ipv afgebakende trainingen of opleidingen.
De Covid-problematiek heeft de introductie van werkplekleren in veel organisaties gehinderd.
De introductie van de toepassing in de organisatie, vraagt om een uitgesproken verbinding van alle deelnemers met de methode, de aanpak, de begeleiders en de onderwerpen die aan de orde komen. Pas daarna is een echte verdieping en reflectie op werksituaties mogelijk.
Een andere factor die bepalend is voor succes van werkplekleren, is welke plaats leren en ontwikkelen binnen de organisatie speelt. Hoe meer de implementatie van het werkplekleren strategisch verankerd is en hoe meer de professionalisering (de ontwikkeling) van medewerkers de voorkeur heeft boven deskundigheidsbevordering, des te groter het succes.
Werkplekleren is veelbelovend en onvermijdelijk, maar de ervaringen zijn te divers om nu al te spreken van een evidence based methode.
*) Traditionele manieren van leren betreft alle opleidingen, trainingen, cursussen en workshops waarin het leerproces niet vertrekt bij de werksituaties van de deelnemers
Naar een Model van Professionaliseren met werkplekleren
De kern van het werkplekleren is het leren van en tijdens werksituaties aan de hand van de werkplekleercyclus, blijft centraal staan, De ervaringen van de afgelopen jaren en de nieuwe inzichten, vormen aanleiding om het Model te vernieuwen en te versterken.
Ik zie een tiental (nog uit te werken) vernieuwingen, aanvullingen en voorwaarden die het best in samenhang kunnen worden toegepast en in het Model worden verwerkt.
De Academie voor Werkplekleren wil eraan bijdragen dat werkplekleren in de breedste zin van het woord, helder en succesvol op de kaart staat van Nederland.
